Ścieżka rozwoju nurka w organizacji SDI
Czym jest federacja nurkowa SDI?
SDI, czyli Scuba Diving International, jest organizacją nurkową, która rozpoczęła swoją działalność pod koniec lat 90-ych XX-ego wieku. Organizacja ta zajmuje się nurkowaniem rekreacyjnym, jednak jest ona młodszą siostrzaną organizacją dla TDI (Technical Diving International), która specjalizuje się w szkoleniach z zakresu nurkowania technicznego. SDI została stworzona przez specjalistów od nurkowania technicznego, zatem szkoląc się w niej, już od samego początku istnieje perspektywa rozwoju umiejętności w kierunku późniejszego nurkowania technicznego. Po przebyciu ścieżki nurkowania rekreacyjnego na odpowiedni poziom, kursanci przygotowani są do dalszego, bardziej zaawansowanego rozwoju. W trakcie całego rozwoju nurkowego, nurek zobowiązany jest do prowadzenia tzw. logbooka, czyli zeszytu, w którym zapisywane są wszystkie wykonane nurkowania, podpisane przez osobę prowadzącą je. Na tej podstawie nurkowie mogą (lub nie) przystępować do kolejnych, bardziej zaawansowanych kursów oraz szkoleń.
Podstawowy kurs nurkowania, czyli Open Water Scuba Diver
Pierwszym krokiem na ścieżce rozwoju nurka rekreacyjnego w SDI jest kurs Open Water Scuba Diver. Kurs podstawowy, po jego pozytywnym ukończeniu, daje kursantowi uprawnienia do nurkowania w wodach otwartych do głębokości 18 metrów. Kurs rozpoczynamy na platformie e-learningowej gdzie znajdziemy wszystkie zagadnienia teoretyczne. Tą część kursu można ukończyć w swoim tempie gdziekolwiek jesteś i masz dostęp do internetu. Działają nawet na tabletach i telefonach. Oczywiście dobry instruktor uzupełni wiedzę nabytą w e-learingu o dobre wykłady. Po części teoretycznej przechodzi się do nurkowania w praktyce. Zajęcia na wodach otwartych (w których muszą zostać wykonane minimum 4 nurkowania) poprzedzone są zajęciami w basenie lub innym zamkniętym zbiorniku wodnym, w którym łatwiej jest się oswoić z pierwszymi ćwiczeniami.Ja miałam to szczęście, że od początku uczestniczyłam w zajęciach na jeziorze. Nie da się ukryć, że “normalna” woda uczy radzenia sobie w dużo bardziej realnych warunkach niż przejrzysta, idealnie ciepła woda w basenie.
Aby pozytywnie zaliczyć kurs OWSD i zdać egzamin, należy opanować ćwiczenia wykonywane nad wodą, związane z obsługą podstawowego sprzętu nurkowego oraz pod wodą. Łącznie kursant powinien opanować około 35 różnych ćwiczeń do poziomu, w którym wykonuje je samodzielnie. Do ćwiczeń z pierwszej grupy zaliczyć można poprawne klarowanie sprzętu na powierzchni, a także sprawdzanie wszystkich jego elementów przed nurkowaniem. Pozostałe ćwiczenia wykonywane są w lub pod wodą. Są to między innymi: przepłynięcie określonego dystansu, oddychanie przez rurkę, oczyszczanie automatu oddechowego, zamiana automatu głównego na zapasowy, wylanie wody z zalanej maski, utrzymanie się w toni przez określoną ilość czasu, dzielenie się powietrzem, inflacja i deflacja kamizelki wypornościowej, awaryjne wynurzanie się, komunikowanie się pod wodą i wiele innych. Kurs kończy się egzaminem w formie zarówno teoretycznej, jak i praktycznej. Wydaje się tego bardzo dużo, ale są to wszystko jedynie podstawowe elementy, które osoba chcąca nurkować musi opanować, by móc przejść dalej.
Jak można się rozwijać nurkowo po kursie OWSD?
Po zakończeniu tego kursu można zająć się rozwojem w wybranych przez siebie specjalizacjach, których jest do wyboru na tym poziomie aż 26.
Kurs nurkowania w suchym skafandrze
Moim kolejnym krokiem było zrobienie certyfikatu Dry Suit Diver – na tzw. suchy skafander. Nurkując w suchym skafandrze zimne bałtyckie wody przestają być przeszkodą w nurkowaniu nawet zimą. „Suchar” w odróżnieniu od skafandra piankowego, izoluje nurka od wody, nie przepuszcza jej do środka, utrzymując termikę całego ciała na odpowiednim poziomie. Szkolenie trwa minimum 2 nurkowania i jest bardzo istotne, ponieważ suchy skafander wymaga obsługi dodatkowych elementów, zmienia się także wyporność, a co za tym idzie – opanowanie pływalności. Do ćwiczeń obowiązkowych do zaliczenia tego szkolenia, możemy zaliczyć poprawne ubieranie i podpinanie skafandra, składanie go i konserwacja, utrzymanie się w toni, wypinanie i wpinanie węża do suchego skafandra pod wodą, inflacja i deflacja skafandra i inne.
Kurs Adventure Diver
Mając podstawowe uprawnienia, najlepszym wyborem jest zrobienie kursu Advanced Adventure Diver, czyli zaawansowanego nurka. Kurs ten rozszerza możliwości nurkowania do głębokości 30m. Kurs taki powinien składać się z co najmniej 5 nurkowań, z czego co najmniej jedno musi być wykonane na głębokości poniżej 20m, lecz nieprzekraczającej 30m. W trakcie tych nurkowań kursant powinien nauczyć się poprawnie wykonywać takie ćwiczenia jak właściwe zanurzanie oraz wynurzanie się, inflacja i zwinięcie bojki, utrzymywanie się w toni i inne. Ważnym elementem tego kursu są także ćwiczenia z zakresu nawigacji, a także obsługi kompasu, takie jak wyznaczanie azymutu, dopłynięcie do azymutu i z powrotem pod woda oraz na powierzchni, pływanie z kompasem po obwodzie kwadratu i trójkąta.
Specjalizacja nawigacja – nauka na powierzchni 
Ćwiczenie nawigacji przed zanurzeniem
Kurs Deep Diver, czyli nurkujemy głębiej
Nurkowania do 30 metrów okazały się być dla mnie wciąż za płytkie, w związku z czym jako kolejną specjalizację wybrałam kurs Deep Diver, czyli kurs nurka głębokiego. Taki certyfikat daje uprawnienia do nurkowania do głębokości aż 40 metrów. Aby pozytywnie zakończyć kurs i otrzymać certyfikat również należy potrafić samodzielnie wykonać wiele ćwiczeń. Kurs powinien trwać co najmniej 4 nurkowania, z czego pierwsze nie może być głębsze niż na 30m, a kolejne nie mogą przekraczać granicy otrzymywanych uprawnień, czyli właśnie 40m.
Obowiązkowe ćwiczenia do zaliczenia tego kursu, to m.in. bezpieczne planowanie nurkowania, poprawne zanurzanie i wynurzanie się, wykonywanie przystanków bezpieczeństwa, użycie bojki, utrzymywanie się w toni, a także dzielenie się powietrzem w przypadku symulowanej sytuacji awaryjnej. Przy tym kursie istotne jest także sprawdzenie swojej świadomości przy większej głębokości i odporności na tzw. narkozę azotową. W tym celu, po zejściu na daną głębokość, kursant otrzymuje od instruktora zadanie do rozwiązania, np. proste zadanie matematyczne, napisanie swojego nazwiska od tyłu, wskazanie niepasującej liczby w ciągu liczb itp.
Sidemount. Coś zupełnie innego niż jedna butla na plecach.
Kolejnym krokiem, który zrobiłam na mojej ścieżce szkoleniowej były uprawnienia do nurkowania w konfiguracji bocznej z dwiema butlami – konfiguracji Sidemount. Kurs ten powinien składać się z minimum dwóch nurkowań opatrzonymi omówieniami instruktora. Na kursie wykonuje się ćwiczenia pod wodą zbliżone do tych, których kursant uczy się na podstawowym kursie, jednak ich wykonanie różni się ze względu na różnice w używanym sprzęcie. Do takich ćwiczeń należeć będzie m.in. składanie sprzętu, dopasowywanie uprzęży, dzielenie się gazem (S-drill) czy utrzymywanie pływalności w toni. Będziesz się również uczyć technik związanych bezpośrednio z taką konfiguracją i jest to np. ćwiczenie V-drill polegające na dokręcaniu i odkręcaniu konkretnych butli wraz z zamianą automatów oddechowych, jak również kontrola równomiernego zużycia gazu w obu butlach.
Rescue Diver – nurek ratownik
Na tym etapie moja ścieżka rozwoju poprowadziła mnie dalej już w kierunku nurkowań technicznych, z zakresu organizacji TDI. Pozostając jednak przy nurkowaniu rekreacyjnym, istnieje wiele możliwości do dalszego zwiększania swoich uprawnień i umiejętności. Przede wszystkim na kursanta czeka szkolenie Rescue Diver, czyli nurka ratownika.
Kurs rescue diver – wyciąganie nurka z wody 
Kurs rescue diver – ćwiczenia CPR
Dzięki temu szkoleniu zdobywa się umiejętności ratownicze, zarówno nad, jak i pod wodą. Nauka odpowiednich akcji i reakcji podejmowanych w sytuacjach awaryjnych pod wodą znacznie zwiększa bezpieczeństwo nurkowania. Idzie za tym ogromna wartość zarówno dla samego siebie, jak i dla naszych partnerów nurkowych.
Do takiego szkolenia mogą przystąpić nurkowie, którzy przebyli szkolenie Advanced Adventure Diver lub będący po kursie podstawowym, ale jedynie w sytuacji, gdy posiadają wówczas co najmniej 40 zalogowanych nurkowań na swoim koncie. Przed przystąpieniem do kursu właściwego, od kandydata wymaga się ukończenie kursu pierwszej pomocy przedmedycznej oraz pomocy tlenowej. Uczestnik może je wykonać w jednostce niezwiązanej z SDI lub, jeśli chce, może je wykonać pod okiem instruktora z kolejnej siostrzanej organizacji dla SDI – First Response Training International, zajmującej się szkoleniami medycznymi nie tylko dla nurków.
Kurs powinien trwać minimum 4 nurkowania. Ćwiczenia, jakie będą czekały na kursanta w trakcie tego szkolenia, to m.in. różne warianty dzielenia się powietrzem z partnerem nurkowym, holowanie nurka pod i nad wodą, wyciągnięcie nieprzytomnego nurka z wody na brzeg i/lub łódkę oraz rozebranie go ze sprzętu. W kursie Rescue ważne jest uwrażliwienie kursanta na prawidłowe reagowanie w sytuacjach awaryjnych pod wodą, ze spokojem, a także podjęcie właściwych kroków.
Chcesz pracować nurkując? Zostań instruktorem płetwonurkowania.
Dalsze możliwości rozwoju oscylują głównie wokół uprawnień profesjonalnych, dających możliwości prowadzenia nurkowań lub nawet całych szkoleń. Pierwszym krokiem na tej drodze jest wykonanie uprawnień SDI Divemaster, czyli podwodnego przewodnika. Taka osoba może prowadzić nurkowania turystyczne dla certyfikowanych nurków w zakresie swoich uprawnień, a także asystować instruktorom na kursach.
Uczestnicy aspirujący do zostania instruktorami, którzy posiadają już uprawnienia Divemastera, mogą odbyć kurs Asystenta Instruktora, a następnie Instruktora i cieszyć się możliwością samodzielnego prowadzenia całych szkoleń dla swoich kursantów. Jednym z wymagań do przystąpienia do kursu instruktora jest posiadanie co najmniej 100 zapisanych nurkowań w logbooku. Co więcej, egzaminy od stopnia instruktora włącznie przeprowadzane są przez osobę inną niż prowadząca kurs. Instruktorzy mogą także piąć się wyżej, wciąż rozszerzając swoje kwalifikacje i uprawnienia. Takim dalszym krokiem jest odbycie i zdanie kursu SDI Course Director, który daje możliwość samodzielnego prowadzenia kursów instruktorskich bez przeprowadzania części egzaminacyjnej. Ostatnim krokiem w karierze nurkowej SDI jest otrzymanie tytułu SDI Instructor Trainer, który jest najwyższym z możliwych do otrzymania tytułów. Tytuł ten uprawnia do przeprowadzania części egzaminacyjnej kursów instruktorskich.
Maria Wiktoria Jankowska