Skafander suchy czy mokry – jaki wybrać?
Ostatnio pisaliśmy o ABC wyposażenia każdego nurka, w którym zawiera się maska, płetwy i fajka. Niezbędnym elementem jest także odpowiednio odpasowany skafander nurkowy. Na rynku istnieje jednak szeroka gama tego typu produktów i wiele osób zadaje sobie pytanie, jaki skafander nurkowy wybrać
Podstawowy podział dzieli skafandry na mokre (pianki neoprenowe) oraz suche. Czym się od siebie różnią? Który najlepiej sprawdzi się w naszym przypadku? Odpowiedzi na te pytania znajdziecie w dzisiejszym artykule.
Według najogólniejszego podziału wyróżnia się skafandry nurkowe mokre i suche. Każdy z tych rodzajów dedykowany jest różnym rodzajom nurkowania, a ich wybór zależy przede wszystkim od temperatury wody w której chce nurkowań, stopnia zaawansowania nurka oraz ilości pieniędzy, które chce przeznaczyć na jego zakup.
Pianki do nurkowania neoprenowe – charakterystyka
Skafandry mokre to tzw. pianki neoprenowe. Różnią się one od siebie przede wszystkim grubością. Wyróżniamy skafandry mokre na wody zimne i ciepłe. Jeśli planujemy wyjazd w ciepłe kraje latem, wówczas najlepiej sprawdzą się cienkie pianki. Im zimniejsze wody, ale też im głębiej będziemy nurkować, tym po grubszą piankę powinniśmy sięgnąć.
Pianki do nurkowania wykonane są z neoprenu. To materiał, który posiada w sobie pęcherzyki powietrza o właściwościach izolacyjnych. Jak łatwo się domyśleć, im grubsza pianka, tym cieplej. Jednocześnie, ponieważ zawiera on pęcherzyki powietrza to kompresuje się wraz ze wzrostem głębokości (ciśnienia). Ma to dwie konsekwencje. Pierwsza to zmiana pływalności takiego skafandra w zależności od głębokości, a więc wyważenie w takim skafandrze jest kluczowe. Drugą konsekwencją jest to, że wraz ze wzrostem głębokości pianka neoprenowa robi się coraz cieńsza, a więc zmniejsza się jej działanie izolacyjne. Jest to odczuwalne szczególnie przy głębszych nurkowaniach w polskich wodach, gdzie na głębokości 30m nie dość, że temperatura otoczenia wynosi najczęściej w okolicach 4 stopni to dodatkowo pianka robi się cieńsza. Im grubsza pianka, tym cieplej i jednocześnie im grubsza pianka tym większe różnice pływalności.
Pianka neoprenowa krótka 
Skafander Suchy BARE 
Skafander Suchy SANTI 
Docieplacz (kamizelka) neoprenowa
Zasada działania skafandrów mokrych
W kombinezonach mokrych skóra nurka ma cały czas kontakt z wodą, stąd tak ważne jest, by pianka ściśle przylegała do ciała. Wówczas do środka będzie dostawała się niewielka ilość wody, która zachowa ciepło, dzięki ogrzaniu przez ciało nurka. Zbyt luźna pianka będzie powodowała nieustanne napływanie do środka zimnej wody z zewnątrz, co nie będzie zbyt komfortowym doświadczeniem. Jeśli planujemy nurkowanie w zimnych wodach, warto do podstawowej pianki dokupić jeszcze docieplacz.
Grubości pianek do nurkowania i ich przeznaczenie
Skafandry nurkowe o grubości 2-3 mm dedykowane są na wody, których temperatura przekracza 25 stopni. W większości produkty te są jednoczęściowe, mogą być krótkie lub długie. Drugie w klasyfikacji grubości są pianki 5-milimetrowe, które znakomicie sprawdzą się w takich akwenach jak Morze Śródziemne, ale też w Morzu Czerwonym poza sezonem letnim. Najgrubsze są skafandry mokre 7- milimetrowe do wód o temperaturze poniżej 10 stopni. Sprawdzą się zatem również w Polsce. Niektórzy nurkują w nich nawet zimą. Osoby nurkujące w Polsce praktycznie zawsze do podstawowej pianki 5 lub 7mm dokupują dodatkowy ocieplacz o podobnej grubości, który dodatkowo chroni nam klatkę piersiową i pachy. Może mieć on zintegrowany kaptur, dzięki czemu utrudnia dostawanie się wody właśnie od strony szyi. Każdy kto nurkuje w piance wie, że właśnie woda dostająca się przez szyję sprawia najmniej przyjemne wrażenie.
Warto też zaznaczyć, że na rynku znajdziemy mokre skafandry nurkowe z podszewką i bez. Wersje z podszewką dodatkowo zabezpieczają przed zimnem. Dodatkowa warstwa może być wykonana z tkaniny nylonowej, pluszu bądź włosia syntetycznego. Jeśli zależy nam na najlepszej izolacji termicznej, warto wybrać skafander z podszewką tytanową, która najlepiej zatrzymuje ciepło. Jednocześnie jednak tego typu kombinezony cechują się wyższą ceną. Z kolei skafandry bez podszewki niemalże idealnie przylegają do ciała, jednak ich mankamentem jest duża trudność w zakładaniu i ściąganiu. Kolejnym elementem, który sprawia, że woda ma utrudnione dostanie się i cyrkulację pod pianką są manszety. Każda firma rozwiązuje to w różny sposób. Są rozwiązania wbudowane w ramiona, a są takie które przypominają manszety od suchego skafandra.
By zwiększyć szczelność pianki, a tym samym zapewnić sobie lepszą izolację termiczną, warto wyposażyć się w dodatkowe akcesoria do skafandrów mokrych, takie jak kaptury, rękawice czy buty.
W przypadku zakupu pianki do nurkowania warto upewnić się, że jest ona przeznaczona właśnie do nurkowania. Na rynku występuje wiele rodzajów pianek przeznaczonych do sportów wodnych np. surfingu. Pianki te mają trochę inną konstrukcję i uszczelnienia i dzięki temu nie sprawdzą się w nurkowaniu.
Skafandry suche – charakterystyka
Alternatywą dla skafandrów mokrych, są tzw. skafandry suche. Różnią się one od poprzedników tym, że nie dostaje się do nich woda. Ciało nurka przez cały czas nurkowania pozostaje zatem suche. Jak to się dzieje?
Skafandry suche wykonane są z nieprzemakalnego materiału, wyposażone są w tzw. kryzy nadgarstkowe i przy szyi, które zabezpieczają przed dostawaniem się wody do środka. Mają zamek gazoszczelny dzięki któremu można się ubrać i rozebrać, a po zamknięciu pozostaje szczelny. Ten rodzaj kombinezonów zazwyczaj posiada także wbudowane buty lub skarpety, co wyklucza dostanie się wody od strony stóp.
Rodzaje skafandrów suchych
Wyróżniamy dwa rodzaje skafandrów suchych. Skafandry powłokowe (trylaminat, cordura) oraz neoprenowe. Te pierwsze nie posiadają dodatkowego ocieplenia, stąd bardzo ważne jest, by dobrze dobrać do nich ocieplacz i bieliznę termoaktywną. Na szczęście wybór jest bardzo duży.
Z kolei skafandry neoprenowe same w sobie posiadają funkcję izolacyjną. Neopren bowiem jest materiałem, który w zależności od grubości, posiada wewnątrz pęcherzyki powietrza będące naturalną izolacją. Jak łatwo się domyśleć, zasada jest podobna jak w przypadku skafandrów mokrych, im grubszy kombinezon, tym cieplej. Jednocześnie grubsze skafandry będą się bardzie kompresowały pod wpływem ciśnienia.
Kiedy warto zdecydować się na suchy skafander?
Ci który nurkują dłużej w większości przypadków odpowiedzą: zawsze! Są płetwonurkowie, którzy nawet do Egiptu zabierają suche skafandry, chcąc nurkować dłużej albo poza sezonem, gdy woda nie jest w cale taka ciepła i wieje zimny wiatr. Oczywiste jest więc, że kiedy planujemy nurkować w typowo zimnych wodach, takich jak nasze jeziora, kamieniołomy czy Bałtyk sięgamy po suchy skafander. Także głębokość nurkowania będzie miała znaczenie. Im głębiej planujemy zejść i im dłuższe nurkowanie wykonać, tym cieplejszy skafander i ocieplacz powinniśmy wybrać.
Jak wybrać suchy skafander nurkowy?
Podobnie jak w przypadku kombinezonów mokrych, wybierając skafander suchy, trzeba wziąć pod uwagę jego prawidłowy krój i dopasowanie. Dopasowanie suchego wykonauje się inaczej niż mokrego ze względu na zupełnie inną konstrukcję. Po ubraniu ocieplacza i skafandra należy wykonać kilka prostych ruchów, aby sprawdzić, czy np. jesteśmy w stanie ubrać płetwy czy sięgnąć do zaworów butli. Warto rozważyć uszycie skafandra na miarę, co zapewni idealne dopasowanie. Jeśli potrzebujemy ocieplacza pod skafander, trzeba pamiętać, by wybrać rozmiar z odpowiednim naddatkiem, a najlepiej mierzyć je razem.
Warto też wiedzieć, że im skafander cieńszy tym wygodniejszy i łatwiej się w nim pływa, polecany jest zatem przede wszystkim osobom, które cenią sobie wygodę a nie planują ekstremalnych nurkowań wewnątrz wraków czy w jaskiniach. Większa grubość skafandra wiąże się natomiast z wyższą trwałością, wytrzymałością oraz odpornością na przecieranie, jednak używanie grubszego i mniej rozciągliwego skafandra wiąże się z koniecznością lepszego dopasowania. Trzeba też zaznaczyć, że suchy skafander jest dodatkowym urządzeniem wypornościowym tak, jak kamizelka i skrzydło, a więc podczas nurkowania dopuszczamy i wypuszczamy z niego powietrze, aby utrzymywać pływalność. Z tego też powodu część nurków nurkujących w piankach demonizuje niepotrzebnie nurkowanie w suchym skafandrze. Oczywiście jest to nowy element sprzętu, więc trzeba go opanować, ale korzyści z tego szybko zrekompensują włożony wysiłek.
Jaki skafander ostatecznie wybrać?
Podsumowując, wybór odpowiedniego skafandra powinniśmy uzależnić od kilku czynników takich jak nasze umiejętności nurkowe, typ nurkowania, jaki uprawiamy, temperatura wody akwenu, w którym będziemy nurkować oraz nasza wygoda.
Jeśli jesteśmy poczatkującymi nurkami, z powodzeniem wystarczą nam najbardziej klasyczne pianki mokre o niskiej lub średniej grubości. Jeśli jednak nurkowaniem paramy się od dawna i ciągle stawiamy sobie w nim nowe wyzwania, w tym np. nurkowanie wrakowe, jaskiniowe czy na zimnych wodach, warto rozważyć zakup grubszego skafandra mokrego lub skafandra suchego z ocieplaczem. Ta ostatnia wersja zapewni nam najwyższy możliwy komfort termiczny.